zaterdag 21 maart 2015

Een schommelbank voor de belevingstuin voor mensen met dementie

Jullie hebben coach Clark Kent even moeten missen, ik zat in volle voorbereiding van een wat een reeks bijscholingen is geworden over dementie. 

In de aanloop had ik een boeiend gesprek met Kris De Quick die
lezingen geeft over beweging en hulpmiddelen voor mensen met beperkingen. Hij zag onze beleeftuin-in-wording en deed een opmerkelijke vaststelling en een toffe aanbeveling.

Kris merkte op dat het verlies aan gevoel voor het eigen lichaam vaak deel uit maakt van de problemen bij dementie. Ouderen voelen hun lichaam niet juist aan, en gaan op zoek. Alvast dat is wat ik er van begrepen heb in mensentaal (ik voeg de technische uitleg toe onderaan de blog) 

Als ze kunnen gaan dan lopen ze rond, en dat kan alvast in de tuin.

Als ze dat niet kunnen dan bewegen ze met hun handen, benen en voeten.
Als ze dat niet kunnen dan betasten ze gevoelige zones. Wriemel jij aan je lippen als je in de les zit, als je niet van je stoel mag ? Krab je ? Wrijf je in je gezicht, neus, in je haar, handen

Of krab je in je erogene zone ? Nee, of onopgemerkt misschien uit schroom. Schroom hebben mensen met dementie niet altijd, ze krabben, wrijven, plukken gewoon waar iedereen bij is.




Een zware deken, een vriendelijke hand op de schouder ..

In de beleeftuin zie ik ons geen fit o' meter plaatsen voor bejaarden.

Maar Kris zei iets over schommelen als troost, voor comfort.

Uw coach ging op zoek op het net, en vond de perfecte aanvulling voor de beleeftuin, een schommelbank.


Een ware toevalstreffer, gemaakt door een bejaarde NMBS treinmachinist vijftig jaar geleden, en nu verkocht door een vriendelijk Nederlands echtpaar te Budel met roots in het Brusselse. De man trok op zijn reizen foto 's van interessante dingen en maakte die na in metaal. Het model voor deze bank zag hij ergens in Frankrijk. 


Op de bank brengen ze toch niets op. Onze wafeltjesverkoop-centjes omgezet in een vintage schommelbank. 
Oud is ook helemaal terug!



Weer een stap op weg naar de eerste beleeftuin  helemaal op maat voor mensen met dementie.

Gouden tips zijn steeds welkom.
Groeten van uw coach Clark Kent
Het kan ook technisch :

1. Er is het belang van tactiele stimulering waarbij oxitocine vrijkomt. Tactiele stimulatie nestelt zich tussen andere zintuiglijke systemen zoals het vestibulaire en het proprioceptief systeem.
Deze hebben een invloed op de perceptie van ons lichaamsgevoel en dit werkt organiserend op onze alertheid en prikkelverwerking.


2. Daarnaast hebben personen met, in dit geval, dementie ook vaak een verval van het lichaamsbeeld. Zij zullen dit verval herstellen door zichzelf te stimuleren.


Het zijn twee aparte situaties die niet zozeer met mekaar hoeven gelinkt te worden. 

Vergis u niet ; ik blijf een man van de praktijk ! Geef mij een academische uitleg als hierboven en ik stap in mijn auto en ga in Holland een schommelbank halen. Het leven beloont alleen maar daden

4 opmerkingen:

  1. Het sensorisch integratie concept: Het zintuiglijk kompas voor personen met dementie.

    De Griekse filosoof Aristoteles had het al heel mooi samengevat:

    'Nihil est in intellectu, quod non prius fuerit in sensu' of 'Niets is in het geheugen, wat niet eerst in de zintuigen was.'

    Ons lichaamsschema dat opgeslagen wordt in ons geheugen, is gevormd in onze ontwikkeling tijdens de eerste levensmaanden en - jaren door allerlei zintuigelijke prikkels, waarbij de proprioceptieve- (info aangeboden via spieren en gewrichten), tactiele- (info aangeboden via de huid) en vestibulaire indrukken (info aangeboden door het evenwichtsorgaan) een uiterst belangrijke rol spelen.

    Wanneer door dementie het geheugen en dus ook het lichaamsschema wordt 'aangevreten', gaat de persoon met dementie, soms bijna panisch, opnieuw op zoek naar dezelfde zintuigelijke prikkels die ooit vorm gegeven hebben aan dit lichaamsschema en die nu de hiaten in dit verlies hopelijk opnieuw kunnen aanvullen.

    Dit opzoeken van deze prikkels door de persoon met dementie zal enerzijds steeds opnieuw en opnieuw gebeuren, omdat er zeer beperkte tot geen opslagmogelijkheden meer zijn in dit 'aangetaste' geheugen in functie van het continu blijven vormgeven aan het lichaamsschema.
    Anderzijds zal dit opzoeken van deze indrukken grotesker en grotesker gebeuren omdat het geheugen meer en meer zal 'aangevreten' worden en de hiaten in het lichaamsschema groter en groter zullen worden. Dit is een verklaring voor het dwangmatige karakter dat dit opzoeken vaak durft aannemen.

    Het continu dwangmatig op zoek gaan naar deze o zo noodzakelijke indrukken, om zich als persoon met dementie bewust te zijn van het eigen lichaam en dus voor zichzelf het bestaan van de eigen ik te kunnen blijven garanderen, kan gezien worden als een absolute wanhoopspoging als enige reddingsmiddel voor de persoon met dementie, wat nogal eens foutief benoemd wordt als 'storend gedrag'.
    Maar eigenlijk geeft de persoon met dementie non-verbaal zeer duidelijk aan waar deze nood aan heeft. Het is dus aan het zorgverlenend team om deze non-verbale communicatie te vertalen en om te zetten in het correct non-verbaal antwoord, zijnde het aanbieden van allerlei op maat aangeboden zintuigelijke prikkels of indrukken die soms zeer expliciet op de voorgrond dienen te treden, zodat we het dwangmatige gedrag correct kunnen benaderen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mooie aanvulling, bedankt Jo De Clercq !
      Ik schuw in mijn blogs bewust alle moeilijke taal, zoals jij het zegt zit het helemaal. Wij proberen een antwoord te geven op zogenaamd 'storend gedrag'. De schommelbank is één van de voorbeelden. Binnenshuis kan een schommelstoel heel goed zijn, er zijn zelfs hulpstukken waarmee je van een rolstoel een schommelstoel kunt maken (weerom duur weliswaar). Merci Jo

      Verwijderen
  2. Opgepast dat het schommelen niet te veel geaccentueerde voor en achterwaartse kanteling veroorzaakt, wat je nogal eens verkrijgt met boog vormige schommelelementen. Het principe van een glider chair, dewelke meer in horizontaal vlak voor- achterwaartse beweging genereerd, werkt beter. Deze simuleert beter de vestibulaire , proprioceptieve en visuele prikkel die ook verkregen wordt tijdens het stappen, dolen of dwalen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Van het goede teveel is nooit goed hé Jo De Clercq.

    BeantwoordenVerwijderen

Sowieso bedankt voor jouw reactie